küba füze krizi ne demek?

Küba Füze Krizi (1962)

Küba Füze Krizi, Ekim 1962'de Soğuk Savaş döneminde ABD, Sovyetler Birliği ve Küba arasında yaşanan 13 günlük gerginliktir. Olay, Sovyetler Birliği'nin Küba'ya nükleer füzeler yerleştirmesiyle başlamıştır.

Krizin Nedenleri:

• ABD'nin Türkiye ve İtalya'ya Füze Yerleştirmesi: ABD'nin, Sovyetler Birliği'nin menziline girebilecek füzeleri Türkiye ve İtalya'ya yerleştirmesi, Sovyetler Birliği tarafından bir tehdit olarak algılandı.
• Domuzlar Körfezi Çıkarması: ABD'nin desteklediği Domuzlar Körfezi Çıkarması, Küba lideri Fidel Castro'nun ABD'ye olan güvensizliğini artırdı ve Sovyetler Birliği'nden askeri destek istemesine yol açtı.
• Sovyetler Birliği'nin Güç Dengesi Arayışı: Sovyetler Birliği, ABD'nin Avrupa'daki füze varlığına karşılık olarak, kendi güvenliğini sağlamak ve Soğuk Savaş'taki güç dengesini dengelemek amacıyla Küba'ya füze yerleştirdi.

Krizin Gelişimi:

1. ABD'nin Füzeleri Keşfetmesi: ABD, U-2 casus uçakları ile Küba'da Sovyet füzelerinin yerleştirildiğini tespit etti.
2. ABD'nin Abluka İlanı: Başkan John F. Kennedy, Küba'ya deniz ablukası ilan etti ve adaya giden Sovyet gemilerinin durdurulacağını duyurdu.
3. Müzakereler: ABD ve Sovyetler Birliği arasında yoğun diplomatik müzakereler başladı. Dünya, nükleer savaşın eşiğine geldi.
4. Anlaşma: Sonunda, Sovyetler Birliği Küba'daki füzeleri sökme kararı aldı. Buna karşılık, ABD de Türkiye ve İtalya'daki füzelerini gizlice sökme sözü verdi. Abluka kaldırıldı ve kriz sona erdi.

Krizin Sonuçları:

• Dünya, nükleer savaşın eşiğinden döndü.
• Soğuk Savaş'ın en gergin anlarından biri yaşandı.
• ABD ve Sovyetler Birliği arasında doğrudan iletişim hattı (kırmızı hat) kuruldu.
• Nükleer silahların kontrolü konusunda uluslararası görüşmelerin önemi arttı.
• Küba, Sovyetler Birliği'nin desteğiyle varlığını sürdürmeye devam etti.